बेलायतमा पत्रकार भेला र औचित्वचिरन शर्मा

बेलातयमा कार्यरत नेपाली पत्रकारहरुको भेला हालै सम्पन्न भएको छ । भेला बेलायतमा रहेका पत्रकारहरुलाई एकै ठाउँमा उभ्याएर आफ्नो भावी रणनीतिको बारेमा मन्थन गर्न कोसेढुंगा साबित भएको थियो । नेपाल-ब्रिटेन डट कमले नेपाली पत्रकारहरुलाई गत डिसेम्बरमा नै एकै स्थानमा जम्मा गराएर पहिलो पटक वर्गीय हित तथा विविध समस्याका बारेमा चिन्तन गराएको थियो । त्यही भेलाको उपलब्धिका रुपमा गत महिना भेला सम्पन्न भएको थियो । गैर आवासीय नेपाली र विदेशमा नेपाली मिडिया विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बेलायतमा रहेका संचारकर्मीले व्यापक छलफल गरेका थिए । त्यही अन्तर्त्रिmयामा पत्रकारहरुका समस्यालाई संगठित रुपमा समाधान गर्नुपर्छ भन्ने निष्कर्षसमेत निकालिएको थियो । त्यही निष्कर्षो उपलब्धिको रुपमा अहिले नेपाली पत्रकारहरु संगठित हुन थालेका छन् । बेलायतमा पत्रकार संगठित हुनुलाई उपलब्धिकै रुपमा लिनुपर्छ । यसलाई अरु संघसंस्थासँग तुलना गर्न पनि मिल्दैन । पत्रकारिता एउटा स्वतन्त्र र मर्यादित पेसा हो । यसलाई हेर्ने दृष्टिकोण जहिले पनि सकारात्मक हुनुपर्छ । कुनै एक व्यtmि वा संस्थाले गरेको पीत पत्रकारितालाई उदाहरण बनाएर सिंगै पत्रकारिता पेसालाई मुछ्नु हुँदैन । सकारात्मक तथा नकारात्मक पक्ष सबै संघ संस्थामा हुन्छन् नै, दुवै पक्षलाई नियालेर विश्लेषण गर्नुपर्छ । पत्रकारिता पेसामा भएका विकृतिलाई चिर्न बेलायतमा रहेका पत्रकार अवश्य लाग्ने नै छन् । नेपाली समाज बेलायतमा भएका गतिविधिलाई हालसम्म नेपाली पत्रकारहरुले उच्च प्राथमिकताका साथ समाचार बनाएर पाठकसामु ल्याइरहेकै छन् ।बेलायतमा नेपालीहरुले गर्दै आएका सानातिना कार्यक्रमहरुलाई पनि यहाँका पत्रपत्रिकाले महत्वका साथ नियमित समाचार प्रकाशित गरिरहेका छन् । खासगरी सामाजिक संघसंस्थाका गतिविधिलाई प्रमुख समाचारका रुपमा स्थान दिइरहेका छन् । संघसंस्थाका प्रमुखहरुको अन्तर्वार्ता प्रकाशित भइरहेका छन् तर पनि हाम्रो नेपाली समाजले बेलायतमा भइरहेको पत्रकारितालाई मूकर्दशक भएर र्समर्थन र प्रशंसा गर्न सकिरहेको छैन । पत्रकारितालाई आफ्नो अनुकूल प्रयोग गर्न चाहने केही व्यtmिगत स्वार्थ राख्ने मानिसहरुले पत्रकारिताको बदनाम गरेको पाइन्छ । पत्रकारिताको धर्मलाई अतिरञ्जनाको लेप लगाएर नाम लेख्न र लेखाउन खोज्नेहरुले पत्रकारिताको स्वाभाविक विकासमा ग्रहण लगाउने छन् ।
नेपालमा पत्रकारहरुका आफ्नै बाध्यता छन् । नेपालको परिस्थिति अर्कै छ । पत्रकारहरु आफ्नो रोजिरोटीको लागि पेसालाई दाउमा राखेर थूप्रै खतरा मोल्नुपर्ने बाध्यता छ तर बेलायतमा काम गर्ने नेपाली पत्रकारले आफ्नो पेसालाई स्वतन्त्र रुपमा प्रयोग गर्न सक्ने पर्याप्त वातावरण छ । त्यसको बाबजुद आफ्नो पेसालाई मर्यादित बनाउन सकिएको छैन । यस्ता थुप्रै तगारोहरुलाई छेड्न पत्रकारहरु संगठित हुन अवश्यक भएको कारणले नै बेलायतमा पनि नेपाली पत्रकारहरुको संस्था स्थापना गरिएको हो ।
गत महिना सम्पन्न भेलामा बेलायतमा रहेका सबै संचार माध्यममा कार्यरत पत्रकारहरुको उपस्थिति थियो । केही गैर पत्रकारहरु पनि पत्रकारको नाममा भेलामा उपस्थित भएको देखेर पत्रकारहरु अलमल परेका भने थिए । भेला बेलायतमा रहेका पत्रकारहरुको हो भन्ने प्रष्ट थियो । भेलामा संगठनलाई श्रमजीवी पत्रकारहरुको साझा संस्था बनाउनुपर्छ भन्ने आवाज उठेको थियो । भेलाको उपस्थिति देखेर आयोजकहरु साँच्चि नै उत्साहित भएका थिए । हिंग नभए नि हिंग बाँधेको टालो भनेजस्तै हाल पत्रकारिता पेसामा नभए पनि पहिला गरेको भनेर आफू खाँटी पत्रकार बनेर उपस्थित हुनेहरु पनि देखिएको थियो । पत्रकार क-कसलाई मान्ने भन्ने बारेमा केही कुराहरु अलमल भएको पनि देखियो । हामी यो कुरामा प्रष्ट हुन जरुरी छ कि जो नियमितरुपमा पत्रकारिता गर्छ त्यो अवश्य नै पत्रकार हो । अर्थात् अंग्रेजीमा Journalist (an editor or writer for newspaper, Magazine etc) सम्पादक, लेखक, पत्रकार, परिचालक (newspaper man) को रुपमा परिभाषित गरिएको छ । माथिको परिभाषामा दुइ पैसा कमाएर मिडिया चलाएकै भरमा पत्रकारको अवश्य पत्रकारको परिभाषाभित्र राख्न सकिँदैन । अर्को शब्दमा पत्रकारलाई समाजको खबर समाजमा पुर्‍याउने दूतका रुपमा पनि चिन्न सकिन्छ । त्यसैले पत्रकार शब्दलाई अनावश्यक विवादमा लानु आवश्यक छैन । जहाँसम्म बेलायतको नेपाली समाजमा भइरहेको पत्रकारिता छ त्यो घामजस्तै र्छलंग छ । कसले नेपाली पत्रकारिता गरेको छ र कसले नेपाली समाजलाई सूचना प्रवाह गरी योगदान गरिरहेको छ, सबैले मूल्याङ्कन गरिरहेकै हुनुपर्छ । हरेक दिन घण्टा-घण्टामा अपडेट हुने अनलाइन होस् या त साप्ताहिक रुपमा प्रकाशित हुने पत्रपत्रिकाहरु सबैले आफ्नो भूमिका खेलिरहेका छन् । वेलायतमा कार्यरत आम नेपाली पत्रकार एक भएर आफ्नो स्वाभिमानका साथ पत्रकारिता गर्न एक जुट हुन आवश्यक छ । बेलायतका पत्रकारले अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा र मनमुटावमा नलागी सबै नेपालीलाई एकताको सूत्रमा बाँधेर सत्य, तथ्य, निष्पक्ष, स्वतन्त्र तथा प्रभावकारी पत्रकारिताको माध्यमबाट नेपाल र नेपालीको पीडामा मलम लगाउँदै उन्नतिको मार्गतर्फअग्रसर गराउनुपर्छ अनि मात्र बेलायतमा पनि नेपाली पत्रकारिता सगरमाथाझै उच्च हुनेछ ।